Pozornie może się wydawać, że umowa spedycji i umowa przewozu dotyczą podobnych usług – transportu towarowego czy osobowego. Jest jednak kilka bardzo istotnych różnic, na które trzeba koniecznie zwrócić uwagę – nie są to takie same umowy. Umowa spedycji a umowa przewozu – co je charakteryzuje? Czym się różnią te umowy, którą z nich podpisać?
Umowa spedycji – strony, zadania, regulacje prawne
Umowę spedycji zawierają między sobą dwie strony – spedytor oraz strona dająca zlecenie. Spedytor to osoba, która ma za zadanie wysyłkę bądź odbiór danej przesyłki bądź dokonanie innych usług powiązanych z transportem przesyłki (np. zorganizowanie odprawy celnej, pilnowanie dokumentów, tworzenie koncepcji przewozu, znakowanie przesyłek, sortowanie przesyłek, fachowe doradzanie). Spedytor stale i zawodowo zajmuje się usługami związanymi z wysyłaniem przesyłek. Osoba, która nie prowadzi firmy związanej ze spedycją, nie może być spedytorem w tym rodzaju umowy.
Drugą stroną, tą dającą zlecenie (zleceniodawca), może być dowolna osoba fizyczna bądź osoba prawna – również inny spedytor. Spedytorzy mogą zawierać umowę spedycji między sobą – np. główny spedytor zlecający spedytorowi pośredniemu doręczenie przesyłki. Osoba zlecająca musi wypłacić wynagrodzenie ustalone w umowie spedycji, a także wziąć na siebie wszystkie dodatkowe koszty, które musiał ponieść spedytor, by zrealizować usługę (np. cło czy przewoźne). Umowa spedycji jest uregulowana prawnie (kodeks cywilny, art. 794 – 804).
Umowa przewozu – strony, zadania, regulacje prawne
Umowę przewozu zawrzeć mogą między sobą dwie strony – przewoźnik/organizator przewozu i pasażer/nadawca/frachtujący. Ta pierwsza ma za zadanie przewóz – osoby, osób bądź przesyłki – do miejsca docelowego, w określonym czasie, w stanie nienaruszonym za określone wynagrodzenie. Strona ta musi stale i zawodowo zajmować się usługami transportowymi. Stroną będzie organizator przewozu, jeśli mamy do czynienia np. z wycieczką organizowaną przez biuro podróży.
Drugą stroną jest osoba zlecająca usługę – pasażer (transport osób), nadawca (kiedy nadawana jest paczka czy list – transport towarów) bądź frachtujący (prawo morskie). Ma ona obowiązek wypłaty wynagrodzenia przewoźnikowi lub organizatorowi przewozu, zgodnie z warunkami określonymi w zawartej umowie przewozu. List przewozowy (zaakceptowany przez przewoźnika bądź organizatora przewozu) może być umową przewozu, ale każda ze stron ma prawo wymagać potwierdzenia. Umowa przewozu regulowana jest prawnie (kodeks cywilny, art. 774, 775)
