Czas trwania postępowania rozwodowego w Polsce uzależniony jest od wielu czynników, zarówno proceduralnych, jak i osobistych okoliczności związanych z danym małżeństwem. Kluczowe znaczenie mają m.in. zgromadzenie niezbędnej dokumentacji, stanowiska małżonków wobec rozwiązania małżeństwa oraz zagadnienia dotyczące dzieci, w tym alimentów, władzy rodzicielskiej i kontaktów z dzieckiem.
Każda z tych kwestii może znacząco wpłynąć na liczbę terminów rozpraw i długość całego procesu sądowego. Istotną rolę odgrywa również obciążenie kalendarza sądu właściwego do rozpoznania sprawy. W dużych miastach czas oczekiwania na wyznaczenie pierwszej rozprawy może sięgać kilku miesięcy. Z kolei mniejsze sądy mogą procedować szybciej, jednak ten aspekt w dużym stopniu zależy od lokalnych uwarunkowań organizacyjnych. Warto również nadmienić, że działania samych stron, takie jak składanie wniosków dowodowych czy zmiany stanowisk procesowych, mogą przedłużać postępowanie.
Rozwód za porozumieniem stron a rozwód z orzekaniem o winie
Najistotniejszym czynnikiem wpływającym na długość postępowania rozwodowego jest różnica między rozwodem bez orzekania o winie a rozwodem z orzekaniem o winie. W przypadku, gdy małżonkowie decydują się na rozwód za porozumieniem stron, postępowanie może przebiec bardzo sprawnie.
Często wystarczy jedna rozprawa, o ile strony przedstawią zgodne stanowisko i nie ma konieczności rozstrzygania kwestii dotyczących opieki nad dziećmi. Z kolei rozwód z orzekaniem o winie zwykle wiąże się z koniecznością przeprowadzenia postępowania dowodowego – przesłuchiwania świadków, przedstawiania dokumentów czy nawet korzystania z opinii biegłych sądowych.
Tego typu postępowania są zwykle znacznie bardziej czasochłonne i mogą trwać od kilku miesięcy do nawet kilku lat w przypadku skomplikowanych spraw. Często wymagają kilku lub kilkunastu rozpraw, w zależności od liczby zgłaszanych dowodów i poziomu konfliktu między stronami.
Ile trwa rozwód w sądzie pierwszej instancji?
Średni czas trwania sprawy rozwodowej w sądzie pierwszej instancji w Polsce wynosi od 3 do 12 miesięcy. W przypadku rozwodu bez orzekania o winie, jeśli strony współpracują i nie ma spornych kwestii, sądy mogą zakończyć postępowanie już na pierwszej rozprawie – zazwyczaj w ciągu 3–6 miesięcy od dnia złożenia pozwu rozwodowego. Zdecydowanie dłużej trwają postępowania, w których konieczne jest ustalenie winy jednego lub obojga małżonków. W takich przypadkach czas procedowania może się wydłużyć do kilkunastu miesięcy. Opóźnienia często wynikają z konieczności przeprowadzenia licznych dowodów, przesłuchań świadków oraz uzupełniania dokumentacji. Nie można też wykluczyć konieczności zgłoszenia się po opinię do Opiniodawczego Zespołu Sądowych Specjalistów (OZSS), jeśli w sprawie pojawia się spór dotyczący opieki nad dziećmi.
Czy można przyspieszyć postępowanie rozwodowe?
Postępowanie rozwodowe można w pewnym stopniu przyspieszyć poprzez odpowiednie przygotowanie i współdziałanie stron. Złożenie pozwu rozwodowego z kompletem dokumentów, jasne i zgodne stanowiska dotyczące rozwiązania małżeństwa, opieki nad dziećmi i alimentów mogą znacząco skrócić czas trwania procesu.
Szczególnie ważne jest ograniczenie liczby wniosków dowodowych i unikanie zbędnych sporów proceduralnych. W przypadku rozwodu za porozumieniem stron istnieje możliwość dodania do pozwu podpisanego porozumienia wychowawczego oraz wspólnych wniosków dotyczących podziału majątku, co dodatkowo sprzyja sprawności postępowania.
Nie bez znaczenia jest również wybór sądu – w mniejszych miejscowościach terminy rozpraw bywają krótsze, ponieważ wpływ spraw jest tam relatywnie mniejszy. Niemniej jednak, ostateczna długość postępowania zależy od dynamiki konkretnej sprawy oraz decyzji sądu.
Jakie dokumenty są potrzebne do rozwodu?
Do zainicjowania postępowania rozwodowego konieczne jest złożenie pozwu rozwodowego wraz z podstawowymi dokumentami. Należą do nich: odpis skrócony aktu małżeństwa (oryginał), ewentualnie odpisy aktów urodzenia wspólnych dzieci oraz dowód uiszczenia opłaty sądowej (600 zł). W przypadku, gdy małżonkowie mają małoletnie dzieci, warto dołączyć porozumienie wychowawcze, które reguluje kwestie władzy rodzicielskiej oraz kontaktów z dzieckiem po rozwodzie.
W sytuacji rozwodu z orzekaniem o winie lub przy sporach majątkowych czy opiekuńczych, należy przygotować dodatkowe dokumenty – np. odpisy umów, korespondencję, potwierdzenia przelewów, nagrania czy raporty detektywistyczne, jeśli mają potwierdzać winę lub inne okoliczności istotne dla rozstrzygnięcia sprawy. Kompletność dokumentacji ma kluczowe znaczenie dla sprawnego przebiegu postępowania i może istotnie wpłynąć na szybkość jego zakończenia
Artykuł powstał przy współpracy z prawnik-katowice.pl.
